علمی
منازعة هژمونیک نیروهای ملی و مذهبی و تأثیر آن در فروپاشی جبهة‌ملی اول (1328ـ1332)

مهرداد جواهری‌پور؛ رضا صفایی

دوره 17، 1,2 ، فروردین 1395، صفحه 5-30

چکیده
  هدف این مقاله کاربست نظریة "هژمونی" گرامشی برای بررسی رابطة نیروهای ملی و مذهبی، و شناخت شالودة اجتماعی روابط تعارض‌آمیز این نیروها در متن تحولات دورة نخست‌وزیری دکترمصدق است. این بررسی براساس شواهد و داده‌های تاریخی نشان می‌دهد منازعة نیروهای ملی و مذهبی بر سر هژمونی از عوامل مؤثر بر فروپاشی جبهة‌ملی و سرنگونی دولت دکترمصدق بود. ...  بیشتر

علمی
نگاهی به زمینه‌های اجتماعی-روانی شکست حکومت مشروطه و به قدرت رسیدن رضا خان در ایران

بهروز علیخانی

دوره 17، 1,2 ، فروردین 1395، صفحه 31-54

چکیده
  یکی از جنبه‌های اصلی فرایند دموکراتیزه شدن جوامع جنبه عادت‌واره‌ای یا هابیتوسی آن است. در اغلب پژوهش‌های پیرامون موضوع دموکراسی از این جنبه معمولا یا به عنوان بعد «فرهنگی» و یا مولفه‌ای از ویژگی «فرهنگ سیاسی» یاد می‌شود. در این نوشتار بر ارائه مفاهیم دقیق‌تری برای درک این بعد از فرایندهای دموکراتیزه شدن یا دموکراسی ...  بیشتر

علمی
ساخت، طراحی و برازش مدل و ارائة سنجه‌ای برای سنجش سرمایة فرهنگی

آرش حسن‌پور؛ وحید قاسمی

دوره 17، 1,2 ، فروردین 1395، صفحه 55-95

چکیده
  مفهوم سرمایة فرهنگی ازجمله مفاهیم مهم، پرکاربرد، چندوجهی در جامعه‌شناسی و نظریة فرهنگی است. به دلیل همین خصائص مفهومی، این مقوله در مرحلة عملیاتی سازی، ساخت سنجه و طراحی گویه و مدل جامع سرمایة فرهنگی اقتضائات نظری، روشی و منطقی را می‌طلبد که برخی از مطالعات پیشین داخلی اهتمام کمی بدان داشته‌اند. با تأکید بر اهمیت این مفهوم و مرور ...  بیشتر

علمی
چالش‌های زیست دینی (مورد مطالعه جوانان شهرستان سنندج)

سیدحسین سراج‌زاده؛ سارا شریعتی؛ کیهان صفری

دوره 17، 1,2 ، فروردین 1395، صفحه 96-120

چکیده
  واقعیت اجتماعی کردستان، خبر از وجود جریان­های دینی- عقیدتی می‌دهد که خوانش‌های متفاوتی از دین و دین‌داری دارند، به طوری که می‌توان از نوعی تکثر دینی- عقیدتی در کردستان سخن گفت که زیست دینی جوانان کُرد را با چالش‌هایی هم مواجه کرده است. این مطالعه به دنبال پاسخ به این پرسش است که: مهم‌ترین چالش‌های زیست دینی جوانان با وجود تکثر ...  بیشتر

علمی
نمایش‌نامه‌نویسان ایرانی و تحولات اجتماعی

اعظم راودراد

دوره 17، 1,2 ، فروردین 1395، صفحه 121-143

چکیده
  در این مقاله با مقایسه یافته‌های دو تحقیق در مورد نمایش‌نامه‌های ایرانی در دو دوره متفاوت نشان داده شده است که چگونه شرایط اجتماعی بر روی سبک و مضمون نمایش‌نامه‌های نوشته شده در هر دوره تاثیر گذاشته و آن‌ها را تغییر داده است. این تحقیق در حوزه نظری جامعه‌شناسی هنر نوشته شده است و چهارچوب نظری آن، رویکرد بازتاب است. روش به کار رفته ...  بیشتر

علمی
مصرف‌گرایی: از اجبار تا لذت مطالعه‌ای جامعه‌شناختی پیرامون مصرف‌گرایی در میان ساکنان شهر تهران

علی ربیعی؛ ملکه رفیعی

دوره 17، 1,2 ، فروردین 1395، صفحه 144-166

چکیده
  گسترش فزاینده کالاهای مصرفی همسو با روند رو به تزاید مکان­های مصرف و ارتقای نسبی سطح زندگی، مصرف­گرایی را به پدیده شایع جوامع معاصر مبدل کرده­ و موجب شده­است تا مفسران اجتماعی از مصرف کالاها بیش از تولید آن‌ها به­عنوان نیروی پیش­برنده جوامع معاصر یاد کنند. این امر پژوهش­های جامعه­شناختی را ضرورتاً با پرسش از عوامل موجد ...  بیشتر

علمی
اراده به اداره کردن: حجاب و ابژه‌های آن پس از انقلاب اسلامی

همایون مرادخانی

دوره 17، 1,2 ، فروردین 1395، صفحه 167-191

چکیده
  آن‌گاه که در پی وقوع انقلاب اسلامی، نگرانی حول نحوة پوشش زنان از دغدغه‌ای صرفاً دینی به موضوعی حکومتی بدل گشت، راه و رسم پوششی که پیش‌تر منحصر به بخش‌هایی خاص از جمعیت بود و تغییر در ابژه‌های آن کمتر صورت می‌گرفت به کل جمعیت گسترش یافت. اما از همان زمان که اراده‌ای برای ادارة زنان شکل گرفت تا نحوة پوشش آن‌ها را سامان دهد تصور می‌شد ...  بیشتر

علمی
«معرفت عامه در لفافة پژوهش علمی» نقدی بر مقاله «ارزیابی درونی از کیفیت خروجی نظام آموزش جامعه‌شناسی در ایران»

محمّدرضا طالبان

دوره 17، 1,2 ، فروردین 1395، صفحه 192-206

چکیده
  در شمارة 2  مجلة جامعه‌شناسی ایران (تابستان 1394) مقاله‌ای با عنوان «یک ارزیابی درونی از کیفیت خروجی نظام آموزش جامعه‌شناسی درایران» از محمد فاضلی، سجاد فاتحی، معصومه اشتیاقی، و نسترن زنجان‌رفیعی به چاپ رسید که در آن نارسایی‌های مهمی به چشم می‌خورد که مبنای نقد حاضر قرار گرفته است. آگاهی از این نارسایی‌ها شاید بتواند مانع ...  بیشتر

علمی
تجلیل روش، نفی بینش

محمد فاضلی

دوره 17، 1,2 ، فروردین 1395، صفحه 207-222

چکیده
  آقای محمدرضا طالبان نقدی بر مقاله «ارزیابی درونی از کیفیت خروجی نظام آموزش جامعه‌شناسی در ایران» (فاضلی و همکاران، 1394) نوشته‌اند. این نقد در بردارنده مجموعه‌ای از انتقادات روش‌شناختی است که تلاش می‌شود درباره هر یک از آن‌ها توضیح داده شود. پیش از هر چیز از ایشان سپاس‌گزاریم که وقت گران‌بهای خویش را برای نوشتن نقدی تفصیلی ...  بیشتر

علمی
معرفی کتاب: کار گروهی با گروه‌های جمعیتی در معرض مخاطره

زهرا فرضی‌زاده

دوره 17، 1,2 ، فروردین 1395، صفحه 223-232

چکیده
  انسان‌ها در گروه متولد می‌شوند و زندگی‌شان مجموعه تجاربی از عضویت در گروه‌های مختلف است (افراس[1]، 2005: 2). برقراری ارتباط با دیگران، تطبیق‌پذیری، یادگیری، هم‌اندیشی، تلفیق ایده‌ها و امکان تحقق خلاقیت، همکاری و کمک به یکدیگر، گرایش به افزایش شایستگی، تعهد، احترام، مسئولیت‌پذیری،از خودگذشتگی، وفاداری، پشتکار، اعتماد، نظم‌پذیری ...  بیشتر